Najpierw pandemia, potem wojna na wschodzie, a teraz rosnące stopy procentowe przy jednoczesnej inflacji, która jest już dwucyfrowa… Naprawdę, abyś żył w ciekawych czasach to prawdziwe przekleństwo, które szczególnie dotyka tych, którzy zastanawiają się nad kupieniem pierwszej nieruchomości. Jak się do tego przygotować i na co zwracać uwagę?
Przegląd kapitału
Zacznij od najprostszej rzeczy, czyli dokładnego policzenia, jakim kapitałem dysponujesz. Zasada jest banalna, na pewno musisz mieć przynajmniej 20% wkładu własnego. Naprawdę tylko nie myśl o tym, że możesz pożyczyć te pieniądze od rodziny czy przyjaciół, bo nie na tym to polega. Zwłaszcza że to nie są jedyne twoje wydatki: trzeba się jeszcze liczyć z kosztami remontu, wykończenia, ubezpieczeń i przeprowadzki. Trzeba się też liczyć z prowizją, marzą czy opłatą za skorzystanie z agencji nieruchomości.
Fundusz awaryjny i poduszka bezpieczeństwa
To ten rodzaj oszczędności, który powinna mieć każda osoba, ale szczególnie ci, którzy myślą o kupnie mieszkania i kredycie. Fundusz awaryjny jest niezbędny w razie niespodziewanych wydatków, a te pojawią się na pewno. Z kolei poduszka bezpieczeństwa, czyli środki, które pokryją koszty twojego utrzymania przez przynajmniej pół roku bez pracy to jedyna szansa na to, aby nie bać się zasypiać, martwiąc się o to, co się stanie, gdy zabraknie nam na spłatę raty.
Sprawdź zdolność kredytową
Musisz bardzo dokładnie przejrzeć swój budżet domowy i dokładnie wszystko policzyć. Banki wprawdzie nie są dziś nadmiernie optymistyczne i zakładają stały wzrost raty, w związku z tym ostrożnie obliczają zdolność, ale nie znają nas przecież tak dobrze, jak my sami siebie. Dlatego zacznijmy od analizy budżetu, dokładnie obliczając, ile pieniędzy potrzebujemy na życie i na jaką ratę możemy sobie pozwolić. Przy czym pamiętaj, że wydłużanie czasu spłaty to żaden pomysł, bo koszty kredytu są tym wyższe im dłuższy okres spłaty.
Oceń swoją skłonność do ryzyka
Tak, to nie żart. Kredyt hipoteczny to ryzyko, bo musisz stanowczo sobie odpowiedzieć na pytanie, czy interesuje cię oprocentowanie stałe, czy zmienne. Na ratę kredytu składa się kapitał, odsetki banku oraz zmienna stawka WIBOR. Stawka zmienna uzależniona jest od wielu czynników, między innymi od stóp procentowych powiązanych ściśle z inflacją. Stała stawka to ustalone z góry odsetki, które są wprawdzie nieco wyższe, ale za to przez kilka lat się nie zmienią. To troszkę loteria, bo dziś rosnący WIBOR jutro może spadać, a wtedy raty stałe będą nieopłacalne. Wybierz: pewność i wyższy koszt za tą stabilność czy ryzyko i być może szansa na oszczędności.
Szukaj swojego miejsca
Zacznij od tego, że dobrze przemyśl, czy faktycznie miasto, w którym planujesz zakup to twoje docelowe miejsce do życia. Naprawdę nie ma nic mniej opłacalnego niż zakup, remont, a potem sprzedaż mieszkania. Raczej nie uda się odzyskać swoich pieniędzy. Druga kwestia to dzielnica, komunikacja i konieczność perspektywicznego myślenia. Zakup kawalerki w centrum może być atrakcyjny dla singla, ale gdy zdecydujesz się na założenie rodziny taka lokalizacja może być kłopotliwa. Owszem, nie da się przewidzieć wszystkiego, ale nie zapominaj, że mieszkania są tak drogie, że impulsy czy kompromis nie wchodzą w grę.
Ufaj, ale kontroluj
Podstawa to sprawdzenie czy mieszkanie nie ma ukrytych wad formalnych i prawnych. Właściciele mogą być przemili, ale dokładnie sprawdź, czy niczego przed tobą nie ukrywają, mieszkanie jest wolne od długów i nikt nie jest w nim zameldowany. W przypadku nowego mieszkania bardzo ważna jest wiarygodność dewelopera, a więc dokładnie sprawdź, która to jego realizacja i porozmawiaj z tymi, którzy już mieszkają w domach, które postawił.